Ik heb bijna 2 maanden door Indonesië gezworven en daarbij Java, Bali en Lombok (lees, de Gili islands) aangedaan. En van die drie, heb ik de corruptie het meest expliciet op Bali meegemaakt. Ik weet niet of het cultuur is, gewoonte, of keihard nodig om überhaupt rond te komen, maar je ontkomt er bijna niet aan. Een aantal voorbeelden:
Misbruik van bedrijfsmiddelen
Dit is heel erg duidelijk bij het gebruik van taxi’s en pendeldiensten. Enerzijds kun je om een quote vragen voor je ergens heen gaat, of wordt het aangegeven op borden. Bijvoorbeeld ‘Denpasar 120K’ of zoiets. Of, als je het vraagt aan een chauffeur vantevoren, zeggen ze waarschijnlijk een bedrag. Dat is hoe dan ook te hoog, ga daar maar vanuit. Of ze proberen op andere manieren geld aan je te verdienen. En dat gaat echt niet naar het bedrijf toe, maar in eigen zak.
Voorbeeld 1: voor een ritje van Ubud naar Amed met een pendelbusje betaalde ik 220.000 Rp, zeg zo’n 15 EUR. Ritje van een uur of 2, ondertussen wordt je wat gehusseld tussen busjes om de routes vanuit verschillende dorpen naar verschillende dorpen te optimaliseren, helemaal prima. Aangekomen in Amed echter, wordt je bij het allereerste huisje van het dorp afgezet, met de mededeling ‘tot hier en niet verder’. En dan de keuze om bij 30 graden nog een minuut of 20 te moeten lopen, of je betaalt ter plekke zo’n 30.000 Rp om je door de chauffeur af te laten zetten bij je hotel aan de andere kant van het dorp. En dat geld wordt echt nergens opgeschreven hoor.
Voorbeeld 2: een taxi-chauffeur wilde me wel van Denpasar naar Changgu brengen. Ik vroeg hem hoeveel en hij zei 200K. Prima, zeg ik. Na een kwartiertje viel het me op dat hij zijn meter niet had aangezet, en sprak hem daar op aan. Hij boos, teleurgesteld en emotioneel, ‘we hadden toch 200.000 afgesproken’, maar hij zette toch zijn meter aan (ik had een foto van zijn chauffeurspas genomen). Die liep wel, maar stond aan het einde van de rit op 120.000 Rp. Waar zou dat verschil heen gegaan zijn denk je?
Het is dan ook goed te begrijpen waarom de plaatselijke chauffeurs-maffia diensten als Grab niet cool vinden; dat is namelijk transpa-fucking-rant. Zelfs al is het duurder dan Bluebird, kwam ik op Bali achter.
Geld voor service
Ook een typisch Indonesisch bedrijf als Garuda heeft zijn corruptie. Bij vertrek van Jakarta naar Amsterdam (na het kopen van een Garuda ticket van 22.000.000 Rp, zo’n 1300 EURI), ging ik bij de balie vragen of ze wellicht een plekje met extra beenruimte over hadden. Ja hoor, dat hadden ze, maar zou wel extra kosten, zo’n 750.000 Rp, circa 50 EUR. Of, het kon ook voor 500.000 EUR maar dan zou ik geen factuur krijgen. En wat er dan natuurlijk gebeurt, dat ik het geld even in mijn paspoort moet stoppen, dat dan onder de toonbank verdwijnt, en voila, een plekje met extra beenruimte. Ze had me gewoon aan kunnen kijken en me deze service kunnen verlenen, maar dat kwam niet bij haar op. Een schril contrast vergeleken met de KLM, waar ik wel eens binnen ben gelopen en een stewardess tegen me zei ‘meneer Lam, met uw lengte, komt u hier maar zitten, deze is nog vrij’. Bah…
En de politie doet er vrolijk aan mee…
Ik ben aangehouden Changgu. Terecht, ik reed zonder helm op. Net als 30% van de mensen daar, alleen was het me niet opgevallen dat bij dat politie-checkpoint iedereen wel met een helm op reed… 😉
Enfin, aangehouden dus. En toen kwam de geraffineerdheid van de corruptie naar boven. Eerst vriendelijk praatje. ‘Waar kom je vandaan, waar ga je naartoe, wanneer vertrek je weer’. Gelukkig had ik wel mijn internationaal rijbewijs bij me. Maar toen kwam de ware aard boven: temidden van 6 andere agenten, ging hij me vertellen dat hij wel geloofde dat het goed zou komen, dat ik het nooit meer zou doen, en dat hij me wel wilde helpen het snel te regelen. In een boekje liet hij zien van rijden zonder helm zou kosten: 250.000 Rp (eurootje of 17). Prima, ik vond het wel grappig, dus ik telde 250.000 Rp af. Maar, slim genoeg, hij nam het geld niet aan, ‘leg daar maar neer’ zei hij. En een bekeuring kreeg ik ook niet (achteraf had ik daar gewoon om moeten vragen maar ik was met mijn hoofd bij het proberen weg te komen uit Indonesië voor er echt geen vluchten meer gaan).
Dus de beste agent heeft niet om geld gevraagd (hij liet me alleen de boete zien), heeft geen geld aangenomen (‘leg daar maar neer’) en temidden van diverse andere agenten zelfs nog met ze overlegd hierover.
Ja, corruptie op Bali gaat echt heel diep…
Tja, dit is nu eenmaal een manier van ze om geld mee te verdienen.
Heb dit zelf ook genoeg meegemaakt daar, moet je een beetje incalculeren.
Al moet ik zeggen dat je door er zelf rekening mee te houden al een hoop van kan omzeilen.
Gewoon grabs regelen, ook al is het ‘illegaal’. Je voorbeeld van de stoelen met meer beenruime vind ik wel een beetje getuigen van Nederlandse verwendheid. Jij wilt extra service, dan moet je ook betalen.
Hi Henk, het ging me ook niet om het extra betalen, daar had ik al rekening mee gehouden. Alhoewel wat service als die stoelen toch nog beschikbaar zijn 3 uur voor vertrek prima had gekund. Het ging me om de manier waarop er mee wordt omgegaan ‘no invoice, yes?’.